1. Anima racional es la essencia qui a poder de membrar e entendre e voler. | Anima rationalis est essentia, quae habet potentiam recolendi, intelligendi et uolendi. II.A.6 - DoctPu: Cap. 85, §4. 2. Anima racional es aquella part d’ome per la qual membra e entén e ama; car, en axí con lo foch scalfa ab calor, enaxí home membra, entén e ama ab la anima e per la anima. | Anima rationalis est illa pars hominis per quam memorat, intelligit et amat; nam, sicut ignis calefacit cum calore, ita homo memorat, intelligit et amat cum anima et per animam. [Exp] III.25 - Anima: ORL XXI, 186 | MOG VI, vii, 11 (425). 3. Anima racional es aquella cosa que con es ajustada ab cors humá, de si matexa e de cors humá fa home. E anima racional es aquella cosa ab que home menbra, entén e ama Deu, e·ls angels, si matex, e les altres coses sperituals e corporals. Es encara anima racional aquella cosa ab que hom entén, menbra e ama sens ymaginació, axí con home qui ab anima, sens ymaginar, menbra, entén e ama Deu, angel, sa memoria, enteniment e voluntat. | Anima rationalis est id, quod, cum conjunctum est cum corpore humano, de semet ipsa et de corpore humano facit hominem. Iterum: anima rationalis est id cum quo homo recolit, intelligit et amat Deum et angelos, et semet ipsum, proximum suum et alias res spirituales et corporales. Praetera: anima rationalis est id, cum quo homo recolit, intelligit et amat sine imaginari. [Exp] III.47 - Home: ORL XXI, 12 | ROL XXI, 167. 4. Anima rationalis est substantia spiritualis creata, conjuncta. Et habet tres potentias, scilicet: intellectum, memoriam et voluntatem, ex quibus est. Et est a Deo creata de nihilo, et est imago eius et beatissimae Trinitatis, eo quia una est et ex tribus proprietatibus est. Suus finis est ut Deum cognoscat, recolat et diligat. [Exp] III.69-Praedic: ROL III, 149. Cf. potentia rationalis; racionativa, raciocinació | rationativa, ratiocinativa.